Nasunog o sinusunog? Dumpsite ng San Pablo sa Sitio Balok, Brgy. Sto. Niño

SINADYA nga bang sunugin ang dumpsite ng San Pablo upang itago ang kabulukan ng lungsod sa pangangalaga ng basura? Ilan lamang ang mga kabataang nasa itaas na larawan sa mahigit isang daang scavenger na hindi inaalintana ang mabahong usok makapamulot lamang ng basura doon.

(Ulat pananaw ni Iring D. Maranan, Sitio Balok, Brgy. Sto. Niño, San Pablo City) – NASUNOG ba o talagang sinusunog na ngayon ang mga basurang kung ilang taon na ring nakatambak sa dumpsite ng lungsod na ito? Bakit nasunog o sinusunog? Sino ang sumunog o nagpasunog? Alam kaya ito ng mga opisyales ng lokal na pamahalaan ng lungsod na ito?

“Tatlong araw nang nasusunog ang dumpsite,” ito ang natanggap na impormasyon ng DERETSO sa pamamagitan ng text messages kaninang hapon, March 3 kaya’t agad kaming nagtungo sa nasabing lugar kasama ang cameraman ng FHC Channel 17 ng Telmarc.

Malawak na ang sakop ng nasusunog na basurahan. Patunay nito ang sumalubong sa amin na makapal na usok na nagmumula doon. Ganoon pa man, nasaksihan ng DERETSO na sa kabila ng makapal na usok at nakakasulasok na amoy ay hindi pa rin napigilan ang mahigit sa 100 katao na patuloy na naghahalwat at nangangaybot ng basura na nakalagay sa mga plastic.

“Ito na ang aming ikinabubuhay,” ayon sa ilang kabataang nakapanayam ng DERETSO na natatakipan ng damit ang ilong at bibig ng mga ito habang patuloy sila sa pangangalkal ng basura.

“Dati kumikita kami ng hanggang 200 piso gada araw sa mga nakukuha naming basura. Ngayon malaki na ang kuwarenta pesos isang araw kasi marami na rin ang dumarayo dito na nangangalkal ng basura,” ayon sa isang matandang babae na tagaroon.

Muli naming nakita ang ilang malalaking sasakyan na nagtatapon doon ng basura at muli’y nasaksihan namin ang isang malaking dumptruck na pag-aari ng munisipyo ng Nagcarlan, gayon din ang truck ng basura na pag-aari naman ng bayan ng Rizal.

May mga taga-Lucena City rin na scavenger doon na nikikipagagawan sa pagkakalkal ng basura.

Paapat na araw na diumano ang sunog na iyon na hindi rin kayang apulain ng dalawang truck ng bumbero ng lungsod na ito na nagtungo doon.

“Sa may ibaba ng bangin nagsimula ang sunog hanggang sa umakyat na iyon dito sa itaas,” ayon pa sa nakapanayam ng DERETSO.

Methane gas ang possible diumanong pinagmulan ng sunog na napaimbak na sa ilalim ng kabundok na basura ayon kay Romy (na ayaw ng magpabanggit ng buong pangalan at propesyon) sa panayam din ng DERETSO.

Isa na ngang natutulog na bomba ang kasalukuyang dumpsite ng lunsod na ito dahilan na rin sa iba’t ibang klase ng basurang matagal ng nakaimbak sa lugar na iyon.

“Posibleng lumala pa ang sunog na iyan ngayong pagdating ng taginit. Talagang hindi kakayanin ng mga bumbero na maapula ang sunog na iyan. Mas kailangan sana ang isang malakas na ulan,” ayon pa kay Romy.

“Ang worst scenario na posibleng mangyari’y ang pagsabog noon dahilan na rin sa iba’t ibang klaseng kemikal na napaimbak na sa ilalim ng tambak na basurang ito. At sana nga’y may makapagpakita ng totoong pag-aaral kung hindi pa naaapektuhan ang ating groundwater.

“May patay na ilog sa ibabang bahagi ng dumpsite at ito’y nabubuhay lamang kapag may malakas na ulan. Ang tanong, saan ngayon pumupunta at anu-anong barangay ang dinaraanan nito bago makarating sa malawak na karagatan at posibleng makarating din sa Laguna de Bay? Gaano tayo katiyak na hindi iyon kontaminado ng mga tumagas na katas ng basura?,” ayon pa rin kay Romy.

“Toxic fume ‘yun dahil mula iyon sa halo-halong basura tulad ng styrafoam, plastic, etc. na nagreresulta naman sa pag-emit ng iba’t ibang gases.

“Constant exposure sa smoke ay masama. Kung short term naman at malaki ang volume na nalanghap, ‘eh mas acute o bigla ang epekto nito sa katawan na talagang makakasama sa kalusugan. Hindi lamang kasi pure smoke ‘yan. May maliliit na particle na kapag lumusot sa filter ng ilong ‘eh magdideretso at magdedeposit ‘yan sa lungs. Nuisance ang mabahong amoy kasi offensive sa senses, hindi lamang sa individual kundi sa community na rin na nakakaamoy nito,” paliwanag ni city health officer Dr. Job Brion at isa sa 15 miyembro ng city solid waste management board (CSWMB) ng lungsod na ito.

Si mayor Vicente Amante ang siyang chairman ng board at si konsehal Diosdado Biglete naman ang siyang vice chairman.

Bukod sa pagbili ng dalawang sasakyan at pagpapagawa ng mga tarpoline na nakabandera pa doon ang larawan ni Amante na nagsasabing “sumusunod sa RA 9003 ang lungsod”, bumili din ang board ng mga sound system.

Ang mga material na bagay na iyon na pinagkagastusan ng mamamayan para mapagbuti ang sistema ng basura sa lungsod ay lalong nakapagpalala sa pagdadamusak ng dumpsite. Sina Amante at Biglete lamang ang material na nakikinabang sa kasalukuyan sa ginawang pagbili din ng walang titulong lupa na gagawing panibagong dumpsite ng lungsod. Naniniwala ang DERETSO na overpriced iyon sapagkat mula sa pagkakansala lamang na P30.00 per square meter ay mismong siyudad pa ang naghalaga nito ng P330.00 per square meter nang ganap na ngang bilhin iyon.